ورود به بورس مانند رانندگی است. همان‌طور که رانندگی بدون گذراندن آموزش‌های ضروری آن می‌تواند دلهره‌آور، خطرناک و حتی همراه با تصادف باشد، فعالیت در بورس نیز بدون آشنایی با اصول آن، می‌تواند با ضرر و شکست همراه شود. این در حالی است که اگر اصول رانندگی را به درستی بلد باشید، رانندگی می‌تواند برای شما تبدیل به مهارتی گره‌گشا شود. کسب اطلاعات و آموزش‌های لازم در هنگام ورود به بورس، به شما کمک می‌کند تا به سودآوری، کسب درآمد و در نتیجه رفاه بیشتر دست یابید.
ورود به بورس مانند هر فعالیتی نیازمند آمادگی مطالعاتی است. اگر به دنبال فعالیت جدی در بورس هستید، بدانید که این فعالیت با تکیه بر شانس و داشتن آرزو و انرژی مثبت پیش نخواهد رفت. برای شروع سرمایه‌گذاری و ورود به بورس، باید با حجم گسترده‌ای از اطلاعات آشنا شوید. پس کسب راهنمایی و دستیابی به اطلاعات از منابع آگاه، جهت فعالیت در بورس ضروری است.
انتخاب هدف برای ورود به بورس
ورود به بورس مانند هر کاری نیازمند هدف‌گذاری است. برای انجام این کار، نگاهی به آینه بیندازید و از خود، اهداف و ایده‌آل‌هایتان را بپرسید. اگر می‌خواهید در بدو ورود به بورس موفق شوید، باید با توجه به مهارت‌ها و روحیه ریسک‌پذیری خود، جایگاهی را که در آن قرار دارید بشناسید و تصمیم بگیرید قرار است با فعالیت در بورس به کجا برسید. شناخت دقیق جایگاه فعلی‌تان به شما کمک می‌کند اهدافی معقول و دست‌یافتنی را برای خود فراهم کنید.
به این مثال دقت کنید! با اینکه قابلیت نقد شوندگی بازار بورس زیاد است، اما اگر همه پولی که برای روز مبادا و شرایط اضطراری کنار گذاشته‌اید را خرج ورود به بورس کنید، هر لحظه ممکن است به آن نیاز پیدا کنید. در این شرایط اگر نتوانید بلافاصله سهام خود را نقد نمایید، چکار می‌توانید انجام دهید؟ آیا توانایی مدیریت چنین وضعیتی بدون آسیب دیدن را دارید؟ با طرح این سؤالات و اندیشیدن به آنها است که متوجه می‌شوید روحیاتتان در چه سطحی قرار گرفته است.
تصمیم به نوع فعالیت برای ورود به بورس
افراد پس از آشنایی با بورس، مبلغی از پس‌انداز خود را برای ورود به بورس هدف‌گذاری می‌کنند. ورود به بورس در صورتی که به صورت بی‌حساب و کتاب انجام شود، می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای افراد به همراه داشته باشد، اما اگر شما دانش و اطلاعات کافی پیش از ورود به بورس داشته باشید، خواهید دانست که باید برای ورود به بورس سرمایه مشخص و هدفمندی را وارد این بازار کنید. سرمایه شما باید چنین ویژگی‌هایی داشته باشد:
اولاً، نیازی به این سرمایه نداشته باشید؛ یعنی بابت از دست دادن بخشی یا تمامی آن نگران نباشید و این مسئله فقط زمانی حاصل میشود که شما فقط بخشی از سرمایه که وجود یا عدم وجود آن لطمه‌ای به وضعیت مالی و اقتصادی زندگی شما نمی‌زند را وارد بورس کنید. دوماً،به هیچ عنوان سرمایه‌ی ورود به بورس را از فروش دارایی‌هایتان، نظیر: ملک مسکونی خود، وسایل ضروری و… تهیه نکنید. سوماً، بهتر است هزینه‌ی سرمایه اولیه که برای ورود به بورس استفاده میشود، کم باشد و به تدریج مقدار آن را زیاد کنید. البته فراموش نکنید کم از نظر هر شخص، با توجه به شرایط اقتصادی‌اش تعریف میشود. پس بهتر است شرایط و معیارهای مادی خود را یادداشت کرده و بعد از جمع‌بندی تصمیم بگیرید. در این مورد هیچ‌کس نمی‌تواند به شما کمک کند، زیرا فقط شما می‌توانید به عنوان صاحب سرمایه درباره‌ی میزان نقدینگی مناسب برای ورود به بورس تصمیم‌گیرنده باشید.
آشنایی با اصول ورود به بورس
ورود به بورس شامل یادگیری در دو حوزه است؛ بخش نخست دریافت کد بورسی و بخش دوم شناخت انواع سهام و معامله کردن. در هر دو بخش، شما نیاز به آشنایی با دریای وسیعی از اطلاعات دارید. برای کسب اطلاعات می‌توانید به تورق کتاب‌ها، جستجو در اینترنت، دنبال کردن شبکه‌هایی مانند بلومبرگ، مراجعه به سایت‌های آموزشی، مانند: سایت بورس و اوراق بهادار تهران- که در بخش آموزش خود فایل‌های صوتی و متنی رایگان برای عموم قرار داده است _ و آکادمی تجارت، شرکت در دوره‌های آموزشی آنلاین یا حضوری، مطالعه روزنامه‌های اقتصادی با محوریت بورس و همچنین پرسش از افراد مطلع و کار کرده در این حوزه بپردازید و به این ترتیب دانش خود را در این زمینه بیشتر سازید.
دریافت کد بورسی
به کد شناسایی برای ورود به بورس، کد بورسی، کد معاملاتی یا کد سهامداری می‌گویند که با آن می‌توانید وارد بازارهای سرمایه‌گذاری شوید. برای ورود به بورس، تمامی سرمایه‌گذاران باید طبق مراحل زیر به دریافت کد بورسی بپردازند.
اول، ثبت‌نام در سامانه سجام ، دوم، تکمیل احراز هویت که به صورت حضوری یا غیر حضوری انجام میشود و سوم، ثبت‌نام در کارگزاری انتخابی و دریافت نام کاربری و رمز عبور از آنها برای ورود به سامانه معاملات.
۱. ثبت‌نام در سامانه سجام (اشخاص حقیقی)
ابتدا به سایت https://dara.csdiran.com/sejam مراجعه نموده و روی گزینه‌ی ثبت‌نام در سجام کلیک کنید. سپس شماره همراه خود را وارد کنید. در این صورت، پیامکی بیانگر کد تأیید ورود به سامانه سجام، برایتان ارسال میشود. در همان صفحه، اطلاعات درخواستی، همراه با کد تأیید ارسالی را وارد نمایید. اطلاعات وارد شده در سامانه سجام می‌تواند متعلق به خودتان به عنوان «اصیل» یا شما به عنوان نماینده‌ی قانونی «ولی قهری، قیم، وکیل یا وصی» باشد که در حالت نمایندگان قانونی نیاز به بارگذاری فایل نمایندگان است. فراموش نکنید نماینده‌ی قانونی باید خودش در سامانه سجام ثبت‌نام کرده باشد. در مرحله‌ی بعد، باید مبلغ ده هزار تومان را به صورت آنلاین، بابت کارمزد ایجاد کد سهامداری و تخصیص اتوماتیک دارایی پرداخت نمایید. در فرم بعد، باید اطلاعات خود را مطابق با شناسنامه و کارت ملی وارد کنید. فرم اطلاعات ارتباطی نیز باید منطبق با کد پستی مندرج در کارت ملی‌تان باشد.
در فرم بعدی ،کد بورسی (کد سهامداری) خود را وارد کنید. در صفحه‌ی بعد، در فرم مربوط به اطلاعات شغلی، مواردی مانند: عنوان شغل، تاریخ اشتغال، نام شرکت، سمتتان و نشانی و کد پستی محل کار خود را باید پر نمایید. در فرم اطلاعات مالی نیز باید وضعیت فعلی خود را به صورت صحیح وارد کنید. سپس نوبت به اطلاعات حساب بانکی فعالتان می‌رسد که این حساب باید مختص خودتان باشد. بعدها نیز می‌توانید از طریق همین سامانه، حساب‌های بانکی جایگزین را معرفی کنید. در انتها نیز در فرم تعهدات، باید صحت اطلاعات قبلی را تأیید کرده و در صورت اشتباه هر یک از موارد را تصحیح نمایید. پس از پایان ثبت‌نام در بورس، ظرف ۴۸ ساعت کاری کد پیگیری ده رقمی برای شما ارسال خواهد شد.
۲. تکمیل احراز هویت به صورت حضوری و غیر حضوری
برای احراز هویت حضوری با در دست داشتن کارت ملی و کد پیگیری ده رقمی به نزدیک‌ترین دفتر پیشخوان دولت مراجعه کرده و مراحل احراز هویت خود را برای ورود به بورس کامل کنید. در احراز هویت غیرحضوری، ابتدا وارد اپلیکیشن سیگنال شوید و در قسمت سامانه‌ی سجام (ثبت‌نام و احراز هویت) کلیک کنید. بعد روی گزینه «احراز هویت» کلیک نمایید. در صفحه باز شده، باید کد ملی به همراه کد پیگیری که در پایان فرآیند ثبت‌نام برای شما پیامک شده است، وارد کرده و تأیید را بزنید. پیامکی حاوی کد تأیید پنج رقمی برای شماره همراهی که در مرحله ثبت‌نام وارد کردید، ارسال میشود. این کد را در کادر وارد نموده و تأیید را انتخاب کنید. سپس به مرحله پرداخت هزینه احراز هویت وارد می‌شوید که می‌توانید از طریق درگاه بانکی پرداخت کنید و کافی است روی گزینه پرداخت کلیک نمایید.
پس از پرداخت، گزینه برگشت به سایت پذیرنده را بزنید و از کلید برگشت مرورگر استفاده نکنید. پس از بازگشت به محیط اپلیکیشن، مطابق راهنما سریال پشت کارت ملی هوشمندتان را در کادر وارد کنید. آن‌گاه با کلیک روی علامت (+) تصویری از خود تهیه کنید. پس از تأیید تصویر، گزینه بعدی را انتخاب نمایید. حال باید نمونه امضای خود را ثبت کنید. در صورت تأیید پیش نمایش امضا، مرحله بعد را انتخاب کنید. در ادامه، متنی تصادفی برای شما انتخاب میشود. به محض آمادگی، گزینه ضبط ویدیو را فشرده و متن را بخوانید. مجدداً پیش‌نمایش تمام داده‌های شما ارائه میشود. در صورت صحت،گزینه «تأیید اطلاعات» را انتخاب کرده و در صورت موفقیت در ارسال و ثبت اطلاعات در سرورهای نرم‌افزار، پیام «درخواست شما با موفقیت ثبت شد و در اسرع وقت بررسی و نتیجه از طریق پیامک به شما اعلام میشود» برای شما نمایش داده خواهد شد.
۳. ثبت‌نام در کارگزاری‌ها
ثبت‌نام در کارگزاری‌ها برای ورود به بورس می‌تواند به صورت حضوری یا آنلاین انجام شود. برای ثبت‌نام حضوری می‌توانید با در دست داشتن کد ده رقمی سجام، اصل شناسنامه و کارت ملی، کپی پشت و روی کارت ملی، صفحه اول و صفحه توضیحات شناسنامه به کارگزاری مورد نظر خود مراجعه کنید و ثبت‌نام خود را تکمیل نمایید. جهت ثبت‌نام غیرحضوری به صفحه کارگزاری مورد نظر خود مراجعه کنید. در صورت وجود سامانه‌ی ثبت‌نام آنلاین برای آن کارگزاری، مراحل ثبت‌نام و تکمیل فرم را کامل نمایید.
آموزش و آشنایی با تحلیل در ورود به بورس
هنر تحلیل، یعنی تشخیص زمان تغییر روند قیمت‌ها، در مراحل اولیه تغییرات و سوار شدن بر موج جدید قیمت‌ها، تا سرمایه‌گذار بتواند پیش از اینکه کل بازار متوجه تغییرات شوند، تصمیم‌های سرمایه‌گذاری جدید را بگیرد. در بدو ورود به بورس، آشنایی با انواع تحلیل‌ها کاملاً ضروری و کاربردی است. واژه تحلیل تکنیکال، یکی از کاربردی‌ترین و مهم‌ترین انواع تحلیل است که به اختصار در باب آن توضیح خواهیم داد. تحلیل تکنیکال یعنی فهم و دانش ثبت تاریخچه معاملات که معمولاً به شکل نمودارهای گرافیکی است و بر اساس آن سرمایه‌گذار دست به پیش‌بینی روندهای احتمالی می‌زند. در این تحلیل، باید به‌جای توجه به کالا و خدماتی که در بازار معامله میشود، به رفتارهای بازار توجه کرد.
روش‌های تحلیل تکنیکال را می‌توان به سه شکل تبیین کرد:اول، تحلیل نوسان‌های قیمت در بازار قدیم، به دلیل پیش‌بینی تغییرات قیمت در آینده (سرمایه‌گذاری بلند مدت). دوم، تحلیل رفتارهای بازار با مطالعه نمودار قیمت، میانگین متحرک قیمت‌ها، حجم معاملات، حجم معاملات باز، شکل‌گیری الگوها و سایر شاخص‌های تکنیکال. سوم، پیش‌بینی قیمت‌ها بر اساس الگوی تغییرات قیمت و تغییرات حجم معاملات.
نتیجه‌گیری
اگر برای ورود به بورس مصمم هستید، حتماً در دوره‌های یادگیری انواع تحلیل‌ها (تحلیل تکنیکال و بنیادی)، روان‌شناسی بازار سرمایه و معرفی چالش‌های غیرمنتظره – که در پیچ‌های خطرناک بورس وجود دارد – شرکت کنید تا بتوانید دید کامل‌تر و کاربردی‌تری نسبت به ورود به بورس داشته باشید.
از مشاوره با افراد غیر متخصص خودداری کنید، به هوش خود تکیه نمایید، شنونده عاقلی باشید و از زمان ورود به بورس تا زمانی که خود به یک تحلیلگر تبدیل شوید و به خوبی با بازار آشنا گردید، از شرکت‌های دارای مجوز مشاوره در زمینه خرید و فروش‌ها مشورت بگیرید. همیشه به خاطر بسپارید بازار بورس بازاری سود ده برای افراد صبور و بازاری زیان‌ده برای افراد هیجانی است.
